เจ้าแม่หนี่วาเป็นเทพธิดาในตำนานจีนซึ่งเป็นที่รู้จักจากการเป็นผู้สร้างมนุษย์และซ่อมแซมเสาหลักค้ำยันสวรรค์ นางเป็นสตรีที่มีร่างกายท่อนบนเป็นมนุษย์และมีหางเป็นงู และมักเกี่ยวพันกับความอุดมสมบูรณ์และการเสกสร้าง
ตามตำนานเล่าว่า ในยุคเริ่มต้นนั้นเกิดความโกลาหลและความมืดเข้าครอบงำ โลกยังไม่มีรูปร่างและไม่มีสิ่งมีชีวิตอยู่ หนี่วาเห็นดังนั้นก็ตัดสินใจที่จะสร้างมนุษย์ขึ้นมา ในตอนแรกนางสร้างโดยใช้ดินเหนียวปั้นทีละตัวแล้วเป่าลมหายใจเพื่อเสกให้เป็นมนุษย์ แต่ก็พบว่ากระบวนการนี้เชื่องช้าเกินไป ดังนั้นนางจึงตัดสินใจจุ่มเชือกลงในโคลนแล้วเหวี่ยงไปรอบ ๆ เพื่อสร้างมนุษย์จำนวนมากขึ้นได้อย่างรวดเร็ว หยดโคลนที่ตกลงมาจากเชือกกลายเป็นสามัญชน ในขณะที่ดินเหนียวที่เธอปั้นด้วยมือกลายเป็นขุนนาง นี่คือเหตุผลว่าทำไมในเทพนิยายจีน หนี่วามักเกี่ยวข้องกับความคิดสร้างสรรค์และความเฉลียวฉลาด
หนี่วายังมีชื่อเสียงจากภารกิจซ่อมแซมเสาค้ำยันสวรรค์ โดยตำนานบอกว่าเดิมทีมังกรสี่ตัวเป็นผู้ยกเสาค้ำยันสวรรค์เอาไว้ แต่แล้ววันหนึ่งมังกรทั้งสี่ได้ต่อสู้กันเองและทำให้เสาพังทลายลง ส่งผลให้ท้องฟ้าและสรวงสวรรค์พังครืนลงและแผ่นดินก็สุ่มเสี่ยงตกอยู่ในอันตรายที่จะถูกทำลายล้าง หนี่วารีบเข้ามาซ่อมแซมความเสียหายโดยการหลอมหินห้าสีเพื่อใช้บูรณะสวรรค์ ตัดเท้าของเต่าเพื่อนำมาตั้งขาทั้งสี่ของแผ่นดินให้ตั้งตรง และรวบรวมขี้เถ้าจากต้นอ้อเพื่อทำเขื่อนกั้นน้ำท่วม ในที่สุดนางจึงเป็นผู้ที่ช่วยโลกเอาไว้ได้
นอกเหนือจากการกระทำที่สร้างสรรค์และกล้าหาญของนางแล้ว ในด้านที่เกี่ยวข้องกับความอุดมสมบูรณ์และความรัก ก็ยังกล่าวกันว่านางได้แต่งงานกับเทพฝูซีผู้เป็นน้องชายของนาง ทั้งคู่ได้ร่วมกันสร้างเผ่าพันธุ์มนุษย์ขึ้นมา ความรักระหว่างทั้งสองเทพถูกมองว่าเป็นแบบอย่างที่สมบูรณ์แบบของการเป็นคู่ครองที่ศักดิ์สิทธิ์
ตลอดประวัติศาสตร์จีน หนี่วาได้รับการบูชาในฐานะเทพีแห่งการสร้างสรรค์ ความรัก และความอุดมสมบูรณ์ วัดจีนหลายแห่งมีรูปปั้นและแท่นบูชาที่อุทิศให้กับนาง การกระทำที่สร้างสรรค์และกล้าหาญของนางทำให้นางยังคงเป็นที่เคารพนับถือในปัจจุบันของผู้ที่นับถือความเชื่อดั้งเดิมของจีนอยู่
