ในปี 1227 เจงกีสข่านจอมข่านผู้ยิ่งใหญ่ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิมองโกลได้สิ้นชีพลง ศพของเขาได้ถูกนำไปฝังไว้ที่สถานที่ลึกลับแห่งหนึ่ง ที่จนกระทั่งถึงทุกวันนี้ก็ยังไม่มีใครรู้เลยว่า สถานที่ดังกล่าวตั้งอยู่ที่ไหนกันแน่
ตามบันทึกของมาร์โค โปโล (Marco Polo) นักเดินทางชาวเวนิสที่มารับราชการกับกุบไลข่าน (หลานของเจงกีสข่าน) ได้เล่าไว้ว่า เมื่อขบวนศพของเจงกีสข่านเคลื่อนที่ไปยังที่ตั้งของสุสาน ทหารมองโกลจะสังหารผู้คนที่อยู่ระหว่างทางทั้งหมด ทั้งนี้ก็เพื่อไม่ให้ใครก็ตามล่วงรู้ได้ว่า ขบวนศพจะไปหยุดลงที่ไหน
สำหรับสุสานของเจงกีสข่านนั้น ถูกสร้างโดยทาสจำนวนมากกว่า 2,000 คน และแน่นอนว่าเมื่อพวกเขาสร้างสุสานจนแล้วเสร็จ ทหารมองโกลก็สังหารทาสเหล่านี้จนเกลี้ยง แต่ยังไม่พอเท่านั้น เพราะทหารมองโกลเองก็ได้ปลิดชีพตัวเองในท้ายที่สุด เพื่อให้ตำแหน่งที่ตั้งของสุสานตายไปพร้อมกับพวกเขา
นอกจากบันทึกของมาร์โค โปโล ก็ยังมีบันทึกในฉบับอื่น ๆ ที่เล่าเรื่องราวของสุสานเจงกีสข่าน บ้างก็ว่าเมื่อสร้างสุสานเสร็จ ก็ได้มีการนำม้ามากกว่า 10,000 ตัว ให้วิ่งเหยียบย่ำเพื่อกลบที่ตั้งของสุสาน รวมถึงมีการเปลี่ยนสภาพแวดล้อมในพื้นที่โดยรอบสุสาน
นักโบราณคดีได้คาดการณ์หลายสถานที่ ที่อาจจะเป็นที่ตั้งของสุสานเจงกีสข่าน แต่สถานที่ที่ดูมีความเป็นไปได้มากที่สุด ก็คือบริเวณภูเขาบูร์คันคัลดุน (Burkhan Khaldun) ในจังหวัดเฮ็นตี (Khentii) ทางตะวันออกของประเทศมองโกเลีย เนื่องจากเชื่อว่าบ้านเกิดของเจงกีสข่านตั้งอยู่ในจังหวัดนี้ และภูเขาบูร์คันคัลดุนยังเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ของชาวมองโกลอีกด้วย
แต่ไม่ใช่แค่ตำแหน่งที่ตั้งของสุสานที่ยังคงเป็นปริศนา เพราะสาเหตุการตายของเจงกีสข่านเอง ก็เป็นปริศนาในการหาคำตอบเช่นกัน
