ขงเบ้งหรือจูกัดเหลียง บัณฑิตในคราบชาวไร่ที่ได้ปฏิญาณว่าจะไม่ทำงานรับใช้คนชั่ว ตอนที่เล่าปีเดินทางมาหาถึง 3 ครั้ง ใช่ว่าจะมีเพียงเล่าปี่ที่เป็นคนเลือกฝ่ายเดียว ขงเบ้งก็วางแผนทดสอบเล่าปี่เช่นกัน
ขงเบ้งเป็นคนรู้จักอดกลั้น ทนการเยาะเย้ยของกวนอูและเตียวหุยจนพิสูจน์ตนเองได้สำเร็จ และได้แสดงสติปัญญา มองได้ไกลและกว้าง ทำให้มองทะลุปรุโปร่งได้ทั้งกระดาน และสามารถจัดการได้ดี ตอนโจโฉแตกทัพเรือ ขงเบ้งวางแผนไว้ทั้งหมดแล้ว ได้ส่งกวนอูให้ไปดักช่องทางที่โจโฉจะหนี และวางแผนให้กวนอูทำทีปล่อยโจโฉให้ผ่านด่าน เพื่อให้กวนอูทดแทนบุญคุณของโจโฉให้หมดไป ขงเบ้งเห็นประโยชน์ของโจโฉที่จะคุมกำลังทางภาคเหนือของจีน เพื่อไม่ให้แตกแยกเป็นหลายๆเหล่าหลายๆ ก๊ก เพราะมีความกังวลว่าจะมีปัญหาต้องสู้รบกันเหมือนในสมัยเจ็ดรณรัฐ (ก่อนเกิดสามก๊กประมาณ 500-600 ปีก่อน) ซึ่งเป็นการรบกันระหว่างคนจีนด้วยกัน
